Haftanın Olgusu-118 (25 Aralık 2023)
Haftanın Olgusu
Editör
Dr. Nursel Yurttutan
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı
Kahramanmaraş
25 Aralık 2023
ÖyküBulgularAyırıcı TanıTanıTartışmaKaynaklar
14 yaş, E
Baş ağrısı-kusma , 9 sene önce ALL tanı ve tedavi öyküsü mevcut
Doç. Dr. Begümhan BAYSAL
Araş. Gör. Dr. M. Arif Kurşun
İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Radyoloji Anabilim Dalı
- A) Sol parietalde, T2A izo-hiperintens, T1A hipointens (asteriks), periferinde BOS kleft bulgusu (siyah ok) ve içerisinde sunburst paterni (beyaz ok) izlenen ekstraaksiyel kitlesel lezyon mevcuttur. Postkontrast T1 ve 3D T1 sekanslarda kitlede yoğun kontrast tutulumu ve sunburst paterne ait radyal kontrastlanmalar (küçük siyah oklar), skalpte sol ECA bağlantılı besleyici arteryal yapılar (beyaz ok) izlenmektedir.
- B) Koronal reformat BT imajında kitle komşuluğunda internal tabulada hiperosteozis bulgusu (siyah ok) görülmektedir. DSA’da sol ECA ve ICA pial dallardan yaygın radyal paternde boyanma izlenmektedir (siyah ok). Sagital reformat 3D T1 sekansta sunburst patern ve kalvaryal hiperosteoz (beyaz ok) mevcuttur.
- Sunduğumuz olgunun öyküsünde 9 sene önce hematolojik malignite (ALL) tanısı aldığı ve tedavi (kemoradyoterapi) ile kür sağlandığı bildirilmiştir.
- Menenjiyom
- Soliter fibröz tümör – Hemanjioperisitom
- Dural metastaz
- Dural lenfoma
Menenjiyom
(Radyasyon ilişkili menenjiyom)
Radyasyon ilişkili Menenjiyom
- Primer pediatrik menenjiyomların patogenezinde kraniyal iyonizan radyasyon uygulaması ve nörofibromatozis tip 2 risk faktörü olarak yer almaktadır. Pediatrik menenjiomların yaklaşık %10’u nörofibromatozis tip 2 ile ilişkilendirilmiştir.
- Radyasyona sekonder gelişen beyin tümörleri radyoterapinin geç komplikasyonlarından biridir. Pediatrik hasta grubunda yüksek grade gliomlar, erişkin hasta grubunda ise menenjiyomlar en sık görülen radyasyon ilişkili tümörlerdir. Meninkslerin radyasyona yüksek duyarlılığı özellikle çocuklarda menenjiyom gelişiminde önemli etkendir. Radyasyon dura ve beyin arasında inflamatuar adezyonlar, leptomeningeal kalınlaşma ve stromal proliferasyon gibi reaksiyonlara sebep olur, mitotik aktiviteyi genetik mutasyonlar ile tetikler.
- Menenjiyomların ışınlama sonrası latensi periyodunun uzun olması, çocuklarda daha kısa olarak tespit edilmiştir.
Görüntüleme Bulguları:
- Menenjiyomlar tipik olarak geniş dural tabanlı ekstraaksiyal kitlelerdir.
- Menenjiyomlar, MRG’de genellikle T2A sekansta korteks ile izo-hafif hiperintens ve T1A sekanslarda korteks ile izo-hafif hipointens sinyal özelliği gösterirler.
- T2A görüntülerde ekstraaksiyel yerleşime bağlı BOS kleft bulgusu eşlik eder.
- Menenjiyomların vasküler beslenmesi genellikle hem dural hem de pial kaynaklıdır. Pial dallar genellikle tümörün en iç kısmını besler. Dural bağlanma yerindeki pedinkülün arteriyel besleyicileri ve lezyonun merkezi tipik olarak eksternal karotid arterin dallarından ve özellikle de orta meningeal arterden kaynaklanır. Besleyici arter dalları lezyon içerisinde radyal olarak dağılır. T2A, T1+KM ve DSA görüntülerde radyal vasküler yapılar ‘’sunburst sign’’ ve ‘’spoke wheel patern’’ şeklinde görülür.
- Menenjiyomlarda DSA’da, tümörün erken yoğun arteriyel boyanma ve geç venöz boşalması ile karakterize ‘mother-in-law sign’ bulgusu saptanabilir.
- BT’de lezyon komşuluğunda kemikte hiperosteozis görülebilir.
- Soliter fibröz tümör – Hemangioperisitom, genellikle büyük ve lokal agresif dura kitleleridir ve sıklıkla konveksite yerleşimlidir. Sıklıkla kemiği destrükte eder. Menenjioma oranla daha fazla mikrolobülasyon gösterirler. T2A sekansta düşük ve yüksek sinyal alanları ile “yin-yang” görünümü içerebilirler. Kalsifikasyon ve reaktif hiperosteoz genellikle yoktur.
- Dural metastaz, pediatrik olgularda nöroblastomlarda, Ewing sarkomunda saptanabilir. Nöroblastomlarda dural metastazlar neredeyse her zaman osseöz metastazlarla ilişkilidir ve hemorajik olabilir. Kalvaryal tutulum mevcutsa eşlik eden tipik periosteal reaksiyon varlığı ile menenjiomlardan ayrılabilirler. Metastazlar fokal lezyon olabileceği gibi birden fazla da saptanabilir.
- Dural lenfomalar, homojen kontrastlanırlar, soliter veya çok sayıda olup lobule konturlu kitleler olarak görülürler. MRG’de sinyal özellikleri ve kontrast tutulum özellikleri ile menenjiyomlardan ayrımı güç olabilir. Belirgin difüzyon kısıtlanması gösterirler.
- Pettorini BL, Park YS, Caldarelli M, Massimi L, Tamburrini G, Di Rocco C. Radiation-induced brain tumours after central nervous system irradiation in childhood: a review. Childs Nerv Syst. 2008;24(7):793-805. doi:10.1007/s00381-008-0631-7
- Starr CJ, Cha S. Meningioma mimics: five key imaging features to differentiate them from meningiomas. Clin Radiol. 2017;72(9):722-728. doi:10.1016/j.crad.2017.05.002
- Ghose A, Guha G, Kundu R, Tew J, Chaudhary R. CNS Hemangiopericytoma: A Systematic Review of 523 Patients. Am J Clin Oncol. 2017;40(3):223-227. doi:10.1097/COC.0000000000000146
- Fan M, Fang W, Liu K, et al. Paediatric intracranial meningiomas: eight-year experience with 32 cases. Chinese Neurosurgical Journal. 2017;3(1). doi:https://doi.org/10.1186/s41016-017-0085-4
- Lyndon D, Lansley JA, Evanson J, Krishnan AS. Dural masses: meningiomas and their mimics. Insights Imaging. 2019;10(1):11. Published 2019 Feb 6. doi:10.1186/s13244-019-0697-7